Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), 16.7 εκατομύρια άνθρωποι το χρόνο ανα το παγκόσμιο χάνουν τη ζωή τους απο καρδιοπάθειες, ενώ στη Κύπρο θεωρείται η μεγαλύτερη αιτία θανάτου. Οι πιο γνωστοί παράγοντες που συντήνουν στην αύξηση των καρδιακών παθήσεων είναι η κακή διατροφή, η αυξημένη αρτηριακή πίεση, η έλλειψη άσκησης και το τσιγάρο. Η κακή διατροφή έχει αμεση σχέση με τις καρδιοπάθειες γιατί αφενός προκαλεί αύξηση των επιπέδων των λιπιδίων αίματος π.χ χοληστερόλη και αφετέρου προκαλεί αύξηση του βάρους, παράγοντας που αυξάνει τον κίνδυνο για διάφορες παθήσεις.
Τα τρόφιμα που αυξάνουν την χοληστερόλη και θα πρέπει να αποφεύγονται ή να καταναλώνονται με μέτρο είναι όλα τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως κρέας, εντόσθια, αλλαντικά, βούτυρο, κρόκος αυγού, γάλα, μαλάκια ενώ θα πρέπει γενικά να αποφεύγονται και όλα τα κορεσμένα (ζωικά) λίπη.
Για μια πιό υγιεινή διατροφή θα πρέπει να αφαιρούνται τα ορατά ζωικά λίπη και να αποφεύγονται τα τηγανητά, ενω θα πρέπει γενικά να περιορίζεται η κατανάλωση κόκκινου κρέατος (μοσχάρι, χοιρινό) ενώ θα πρέπει να προτιμάται η κατανάλωση πιο άπαχων κρέατων όπως το κοτόπουλο και τα λιπαρά ψάρια π.χ τσιπούρα, σολωμός, πέστροφα κλπ που είναι πλούσια σε Ω-3. Τα Ω-3 έχουν την ιδιότητα να μειώνουν την φλεγμονή στις αρτηρίες και συνεπώς μείωνουν τη δημιουργία αθηρωμάτων. Το λάδι προτίμησής μας θα πρέπει να είναι το ελαιόλαδο το οποίο είναι ακόρεστο λιπαρο που επίσης μειώνει την φλεγμονή στις αρτηρίες και δεν περιέχει χοληστερόλη.
Η υπέρταση είναι άλλος ένας παράγοντας που αυξάνει τις πιθανότητες για καρδιοπάθειες. Για καλύτερο χειρισμό της αρτηριακής πίεσης θα πρέπει το σωματικό βάρος να είναι κοντά στο ιδανικό ενω θα πρέπει να περιοριστεί η χρήση χλωριούχου νάτριου (μαγειρικό αλάτι) στα τρόφιμα. Προσοχή στις «κρυφές» πηγές νατρίου που υπάρχουν σε τρόφιμα όπως αλλαντικά, τσίπς, φαγητά κονσέρβας , φαγητά σε ταχυφαγάδικά , τυριά, αλατισμένοι ξηροί καρποί,αλατισμένη μαργαρίνη και βούτυρο. Εν αντιθέση θα πρέπει να αυξήθεί η κατανάλωση τροφών πλουσίων σε κάλιο όπως πορτοκάλια, δαμάσκηνα, σύκα, μπανάνα, πατάτες, ψάρι, και γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά. Το κάλιο έχει την ιδιότητα να μειώνει την αρτηριακή πίεση. Άτομα με υπέρταση θα πρέπει να μειώσουν την λήψη καφεϊνης ενώ δέν θα πρέπει να καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ.
Σε γενικά πλαίσια η βάση της ημερήσιας διατροφής μας θα πρέπει να αποτελείται απο τρόφιμα φυτικής προέλευσης όπως δημητριακά ολικής άλεσης ενώ θα πρέπει να υπάρχει ημερήσια κατανάλωση τουλάχιστον πέντε φρούτων και λαχανικών. Το λάδι προτίμησης μας θα πρέπει να είναι το ελαιόλαδο. Σε εβδομαδιαία βάση θα πρέπει να καταναλώνουμε ψάρι τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα και γενικά να προτιμάμε πιο άπαχες πηγές πρωτείνης όπως κοτόπουλο αντί κόκκινου κρέατος. Εβδομαδιαία μπορούμε επίσης να καταναλώνουμε με μέτρο ανάλατους ξηρούς καρπούς όπως αμύγδαλα και καρύδια που συμβάλουν και αυτά στην υγεία της καρδίας λόγω των θρεπτικών συστατικών που έχουν και του είδους των λιπαρών που παρέχουν. Τέλος δεν θα πρέπει να γίνεται υπερκατανάλωση αλκοόλ. Ένας άνδρας μπορεί να καταναλώνει εώς δυο ποτά ημερησίως ενώ μια γυναίκα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το ένα. Το αλκοολούχο ποτό προτίμησης μας θα πρέπει να είναι το κόκκινο κρασί που είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά όπως ανθοκυάνια και ρεσβερατρόλη.
Γενικά μια σωστή διατροφή σε συνδυασμό με εκγύμναση και την υιοθέτηση κάποιων άλλων υγιεινών συμπεριφορών όπως μείωση ή διακοπή του τσιγάρου εγγυάται την υγεία της καρδίας.
Γιάννης Κερίμης BSc, MSc, RDN (USA)
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.ikerimis.com
