• Είναι αλήθεια πως ζούμε σε ένα παρόν νιώθοντας “παραδομένοι” σε μια πίεση και ένα ατελείωτο, βασανιστικό άγχος που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Πράγματι, οι ανησυχίες μας μοιάζουν εύλογες! Πως να κοιμηθούμε το βράδυ όταν η απειλή της απόλυσης κρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι μας, όταν ο αγώνας της επαγγελματικής αποκατάστασης καταντάει εφιάλτης, όταν οι υποχρεώσεις και οι λογαριασμοί στοιβάζονται; Είναι όμως έτσι;
• Παρακολουθώντας την τελευταία ταινία του Χριστόφορου Παπακαλιάτη “Ένας άλλος κόσμος” που μεταξύ άλλων πραγματεύεται τις οριακά αβάσταχτες συνέπειες της οικονομικής ύφεσης αναρωτήθηκα: “Πως καταφέρνουμε να φτιάξουμε την ζωή μας με τέτοιο τρόπο που τελικά για να την αντέξουμε χρειαζόμαστε αντικαταθλιπτικά;” Το βιομηχανικό μοντέλο ουσιαστικά προ(σ)κάλεσε τις νέες γενιές ανθρώπων να υπερβάλουν εαυτόν, να δώσουν περισσότερο από αυτό που είναι προγραμματισμένοι και μπορούν να δώσουν, με αντάλλαγμα μια πιο άνετη ζωή! Με ποιό τίμημα όμως;
• Είναι γνωστό το βιβλίο της νοσοκόμας ανακουφιστικής φροντίδας Bronnie Ware, η οποία δούλευε με ασθενείς με νόσους σε τερματικό στάδιο που τους απέμεναν μόλις μερικές εβδομάδες ζωής. Η εν λόγω νοσοκόμα αποκάλυψε ποιά ήταν τα πράγματα για τα οποία κυρίως μετάνιωσαν οι ασθενείς προς το τέλος της ζωής τους:
1. Θα ήθελαν να είχαν το θάρρος να ζήσουν την ζωή που επιθυμούσαν και να είναι πιο ειλικρινής απέναντι στον εαυτό τους παρά να κάνουν τη ζωή που ευχαριστεί τους γύρω τους. Σκεφτείτε πόσοι άνθρωποι επέλεξαν επαγγέλματα με γνώμονα να συνεχίσουν μια οικογενειακή επιχείρηση και γενικά το όνομα της οικογένειας. Πόσοι άνθρωποι χώρισαν από συντρόφους που τους ταίριαζαν πραγματικά γιατί δεν τους ενέκριναν οι γύρω τους. Και πόσοι ακόμα έμειναν σε σχέσεις που τους έφθειραν υπό την “απειλή” της δυσαρέσκειας της πυρηνικής τους οικογένειας. Γιατί λοιπόν από την εξίσωση λείπει αυτό που θα έκανε τον εαυτό μας χαρούμενο; Κάθε αλλαγή που θα κληθούμε να κάνουμε, φέρνει δυσφορία γιατί μας προκαλεί να αφήσουμε το γνώριμο. Είναι όμως αυτή η υπέρβαση που θα κάνει την διαφορά. Αυτά που διαβάζετε μπορεί να σας φαίνονται γνώριμα, μπορεί και ανήκουστα. Μπορεί το να αλλάξετε στη ζωή σας κάτι που σας φθείρει και σας ταλαιπωρεί να σας μοιάζει σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, όμως η κόλαση την οποία βιώνετε είναι πέρα για πέρα αληθινή.
2. Θα ήθελαν να δούλευαν λιγότερο. Πράγματι υπάρχουν στη ζωή μας χρόνια που είναι πιο παραγωγικά, περίοδοι που αφήνουμε τον ρόλο του εργαζόμενου να επισκιάσει τους υπόλοιπους ρόλους. Για τα λεφτά, για την προσωπική φιλοδοξία, για τη δικαίωση, για να απολαύσουμε τους καρπούς των κόπων μας, για να κρυφτούμε από κάτι με την δικαιολογία “έχω δουλειά.” Σκεφτείτε τον πατέρα που χάνει στιγμές με το μικρό του παιδί, καθησυχάζοντας τον εαυτό του ότι προσπαθεί να του εξασφαλίσει μια “καλύτερη ζωή.” Πόσα ηλιοβασιλέματα, εκδρομές, στιγμές με οικογένεια και φίλους, χάσαμε; Πόσες φορές τα Χριστούγεννα, τα γενέθλια, ήταν λιγότερο σημαντικά από την επαγγελματική μας άνοδο; Η λέξη κλειδί είναι η ισορροπία. Δεν έχουμε μόνο ένα ρόλο σε αυτή τη ζωή, αυτόν του εργαζόμενου. Είμαστε και εργαζόμενοι, και φίλοι, και σύντροφοι, και παιδιά, και γονείς.
3. Θα ήθελαν να έχουν το θάρρος να εκφράσουν τα συναισθήματα τους: θυμό, αγανάκτηση, αγάπη, έρωτα, ευγνωμοσύνη. Μένουν βαθειά θαμμένα μέσα μας, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν, όμως ο φόβος πολλές φορές μας μπλοκάρει και μας ακινητοποιεί. Ο φόβος της απόρριψης, ο φόβος του τι θα γίνει μετά. Κι όμως, πόσο πιο εύκολα θα ήταν τα πράγματα αν εκφράζαμε όλα όσα θα θέλαμε να πούμε. Κι ας χάναμε. Τουλάχιστον θα είχαμε προσπαθήσει.
4. Θα ήθελαν να έχουν κρατήσει επαφή με τους φίλους τους. Πόσες φορές σκεφτήκαμε άτομα με τα οποία έχουμε χαθεί και όμως μας λείπουν πολύ. Ανθρώπους με τους οποίους μοιραστήκαμε στιγμές, χαρές και λύπες. Όμως η ρουτίνα μας πήρε τον καθένα σε άλλα μονοπάτια και κάπου εκεί χαθήκαμε.
5. Θα ήθελαν να άφηναν τον εαυτό τους να είναι πιο ευτυχισμένος. Ο καθένας ορίζει την ευτυχία με τον δικό του τρόπο. Όμως υποθέτω πως αυτό που θα θέλαμε θα ήταν να μπορούσαμε να αφεθούμε στις μικρές χαρές της ζωής χωρίς να σπαταλάμε τις μέρες μας στο φόβο και στην ανησυχία. Παρόλο που γνωστικά το ξέρουμε πως είναι οι δικές μας επιλογές που θα καθορίσουν πόσο ευτυχισμένοι είμαστε, πόσο συνεπείς απέναντι στον εαυτό μας και πόσο ικανοποιημένοι είμαστε από τη ζωή, είναι πολύ δύσκολο να το κάνουμε τελικά κτήμα μας αλλά και να το αποδεχτούμε.
Ξεχνάμε επιλεκτικά όλα όσα έχουμε και όσα καταφέραμε για τα οποία θα έπρεπε να αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη. Είναι όλα αυτά τα μικρά, τα καθημερινά, που μας ανακουφίζουν από την απελπισία μας και παίρνουν μακριά το βάρος μιας δύσκολης μέρας! Είναι μια βόλτα στην θάλασσα, ένας καφές μετά τη δουλειά, είναι να χαθούμε στις σελίδες ενός βιβλίου και στην πλοκή μιας ταινίας, ένα αγαπημένο τραγούδι στο ραδιόφωνο που θα αναμοχλεύσει συναισθήματα, είναι το τηλεφώνημα σε ένα φίλο από τα παλιά που μας έχει λείψει πολύ, είναι ένα κέικ που θα φτιάξουμε με αγάπη για να το πάρουμε στη γιαγιά που μένει μόνη της, είναι το ξεκαθάρισμα της ντουλάπας μας για να χαρίσουμε ρούχα που δεν χρειαζόμαστε πια, το χαμόγελο σε κάποιον που γνωρίζουμε πως περνάει δύσκολα. Είναι όλες αυτές οι στιγμές που θα φτιάξουμε μέσα στην μέρα μας, που θα μας φέρουν πιο κοντά στη ζωή που θα θέλαμε να ζούμε.
Φανή Πονηρού
Αδειούχος Συμβουλευτική Ψυχολόγος
www.faniponirou.com
