Ο βρετανός ψυχολόγος και συγγραφέας Dr Windy Dryden στο βιβλίο του «Μια θετική σκέψη για κάθε μέρα» αναφέρει πως όταν είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του είχε κάνει 54 αιτήσεις για δουλειά και τον είχαν απορρίψει και οι 54. Τότε οι γύρω του ξεκίνησαν να του λένε πως θα πρέπει να αισθάνεται πολύ άσχημα. Όμως η απάντησή του ήταν πως δεν αισθανόταν καθόλου άσχημα γιατί αν και είχε λάβει 54 απορρίψεις δεν είχε λάβει ούτε μία αυτοαπόρριψη.
Ήταν δηλαδή σε θέση να διακρίνει πως οι αρνητικές απαντήσεις οι οποίες έλαβε δεν ήταν απόρροια της δικής του έλλειψης ικανοτήτων και προσόντων, αλλά ίσως να μην κούμπωναν με αυτά τα οποία ζητούσαν οι υποψήφιοι εργοδότες την συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Πράγματι, η απόρριψη είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της ζωής για κάθε άνθρωπο ο οποίος χτυπάει πόρτες με την προσδοκία να πετύχει τους στόχους του. Σκεφτείτε πόσες αιτήσεις κάνουμε δικεδικώντας μια θέση στο πανεπιστήμιο και αργότερα μια θέση εργασίας. Ακόμα και στις φιλικές και ερωτικές μας σχέσεις, πόσα άτομα προσεγγίζουμε για να δημιουργήσουμε μια σχέση και αυτά δεν ανταποκρίνονται.
Το να περάσουμε όμως από την απόρριψη ή ακόμα και την αυτοαπόρριψη (αυτομαστίγωμα καλύτερα) στην αποδοχή της πραγματικότητας ότι δηλαδή η απόρριψη είναι μέρος της ζωής δεν είναι και μια τόσο ανώδυνη διεργασία. Και θα ήταν και μάλλον ουτοπικό να είχαμε την προσδοκία ότι δεν θα βιώσουμε αρνητικά συναισθήματα ακόμα και μηδενιστικά όπως συνήθως συμβαίνει στην περίπτωση της ερωτικής απόρριψης. Άλλωστε οι έρευνες έχουν δείξει πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος «αντιλαμβάνεται» την απόρριψη ακριβώς όπως και τον σωματικό πόνο οπότε αντιδρά και αναλόγως.
Σκεφτείτε την περίπτωση όπου σας καλούν σε μια συνέντευξη για δουλειά και την στιγμή που λαμβάνετε το τηλεφώνημα ότι επέλεξαν κάποιο άλλο υποψήφιο του οποίου τα προσόντα του ήταν πιο κοντά σ’ αυτό που ζητούσαν για την συγκεκριμένη θέση. Και τώρα αναρωτηθείτε τι θα ήταν πιο λειτουργικό σε βάθος χρόνου. Μπορείτε να αρχίσετε να αναλώνεστε σε σκέψεις όπως «ε, βέβαια πως να με πάρουν αφού οι άνθρωποι είδαν τι άχρηστος, ανίκανος που είμαι» και να «ακινητοποιηθείτε» σταματώντας κάθε προσπάθεια με τον φόβο μίας καινούριας απόρριψης ή να αρχίσετε να σκέφτεστε τι μπορεί να πήγε λάθος και να είστε καλύτερα προετοιμασμένοι στην επόμενη συνέντευξη για δουλειά.
Ή την περίπτωση που προσεγγίζετε ένα άτομο με την προσδοκία να δημιουργήσετε μια ερωτική σχέση και αυτό για τους δικούς του προσωπικούς λόγους (που εσείς δεν είστε σε θέση να γνωρίζετε) δεν ανταποκρίνετε θετικά.
Σας απέρριψαν. Ήταν αυτή η δουλειά των ονείρων σας; Ήταν αυτός ο άνθρωπος με τον οποίο θα θέλατε να περάσετε το υπόλοιπο της ζωής σας; Η αλήθεια είναι ότι δεν είστε σε θέση να γνωρίζετε γιατί δεν αποκτήσατε την τριβή μέσα στο χρόνο που θα σας έδινε την απάντηση. Τελικά αυτή η δουλειά που νομίζατε ότι τόσο πολύ θέλετε να μην είναι ιδανική. Κάποιες φορές η επιμονή μας σε κάτι δεν προέρχεται από την ανάγκη μας να σχετιστούμε με ένα συγκεκριμένο άνθρωπο ή να μας προσλάβουν σε μια συγκεκριμένη δουλειά όσο από την ανάγκη μας “να επιβεβαιωθούμε πως είμαστε αρκετά καλοί ώστε να μην μας απορρίψουν.”
Ο φόβος της απόρριψης πιθανόν να βρίσκει την ρίζα του στην γνωστική διαστρέβλωση της προσωποποίησης και στον… εγωκεντρικό εγκέφαλο της νηπιακής μας ηλικίας που κάποιες φορές φαίνεται να… ξεπροβάλει και κατά την διάρκεια της ενήλικης ζωής μας. Κατά την διάρκεια της νηπιακής μας ηλικίας ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται πως όλα αρχίζουν και τελειώνουν από εμάς άρα τα πάντα αφορούν εμάς.
Ένα πρώτο βήμα λοιπόν για να αντιμετωπίσουμε την απόρριψη είναι να αναγνωρίσουμε πως υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές εξηγήσεις πέραν του ότι “δεν είσαστε αρκετά καλοί. “
Ακόμα:
1. Δώστε στον εαυτό σας κάποιο χρόνο να “θρηνήσει “ για την ματαίωση των προσδοκιών σας. Όσο κι αν αναγνωρίζουμε και αγκαλιάζουμε το γεγονός ότι η απόρριψη είναι μέρος της ζωής, η αλήθεια είναι πως συχνά συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα όπως η απογοήτευση, η στεναχώρια και ο θυμός.
2. Καλό θα ήταν να μην τοποθετήσετε τον εαυτό σας στον ρόλο του θύματος που έπεσε στην παγίδα μια άδικης κοινωνίας. Σκεφτείτε περιπτώσεις όπου στο παρελθόν ήσασταν σε θέση να αντιμετωπίσετε επιτυχώς παρόμοιες απογοητεύσεις και τι σας έκανε να «ξεκολλήσετε» και να κάνετε το επόμενο βήμα μπροστά.
3. Κρατήστε τις επιλογές σας ανοιχτές. Όταν παραδείγματος χάριν κάνετε αιτήσεις για να εξασφαλίστε μια θέση στο πανεπιστήμιο ή μια θέση εργασίας, καλό είναι να χτυπήσετε όσο πιο πολλές πόρτες μπορείτε για να αυξήσετε τις πιθανότητες να ανοίξει μία από αυτές. Βέβαια, καλό θα είναι να εξετάσετε κατά πόσο οι στόχοι σας είναι ρεαλιστικοί. Διαβάστε τα απαιτούμενα προσόντα για τις θέσεις τις οποίες σκέφτεστε να κάνετε αίτηση ώστε να… γλυτώσετε κοροιδίστικη ταλαιπωρία.
4. Φερθείτε στον εαυτό σας με καλοσύνη όπως ακριβώς θα κάνατε και για ένα αγαπημένο σας άτομο που θα ήταν σε παρόμοια θέση και αποφύγετε το… αυτομαστίγωμα. Μπορεί το άτομο το οποίο να προσεγγίσατε να μην θέλει να δημιουργήσει κάποια σχέση, να διαβάζει για το πτυχίο του, να έχει άλλα στο μυαλό του. Δεν υπάρχει λόγος λοιπόν να αυτοχαρακτηρίζεστε ούτε ανεπαρκής, ούτε… άχρηστος και ανίκανος. Θα το κάνατε αυτό ποτέ σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο;
5. Σκεφτείτε τι μάθημα πήρατε από αυτή την εμπειρία και τι έχει να σας διδάξει. Μήπως είναι ευκαιρία να αποκτήσετε καινούρια προσόντα και ικανότητες; Μπορείτε να εντοπίσετε που είσαστε αναποτελεσματικοί και να δοκιμάσετε καινούριες προσεγγίσεις.
6. Καλό θα ήταν να αποφύγετε τις γενικεύσεις. Άλλωστε μια απόρριψη δεν καθορίζει την συνολική μας αξία ως άτομα. Ο Alexander Graham Bell είχε πει πως όταν μια πόρτα κλείνει μια άλλη ανοίγει όμως κοιτάμε για τόσο πολύ καιρό και μετανιωμένοι την κλειστή πόρτα που δεν βλέπουμε τις άλλες που έχουν ανοίξει για μας.
Φανή Πονηρού
Αδειούχος Συμβουλευτική Ψυχολόγος
www.faniponirou.com
